Satua Bali: I Cening Belog
Wenten
tututran satua mawasta I Cening Belog. I Cening Belog punika mapajar ring
babanipun : Bapa, pidan melah mekena bubu?, sapunika I Cening Belog ring
bapanipun. Buin puan, sapunika bapanipun. Malih kalih rahinane mekena raris I
Cening Belog bubu ring carike kenginupun meken bubu, rris ngmbh reke I Cening
Belog polih dongkangpolih katak, raris
baktana budal wehina bapanipun. Wau wehina bapanipun: be apa ne Cening Belog,
Sapunika bapanipun. Sing tawang icing, sapunika I Cening Belog. Dija cai mekena
bubu?, sapunapi ka bapanipun.
Di umane bapa, sapunika I Cening Belog. Di umane
lantas mekena bubu singa be kene bapanipun I Cening Belog. Buin mani lakar
jumunin icing mekana bubu, sapuniks I Cening Belog.
Benjangne
malih I Cening Belog mekena bubu, beduur ring ring punan kayune ipun mekena
bubu. Usan ipun mekena bubu kalahin ipun budal ring I Cening Belog.
Kacarita
mangkin wenten kilap mawasta I Berit. I Berite punika nguber manic gemet,
uberipun ngujog reke bubun I Cening Belog; celepina bubun punika ring manik
gamete. I berit sareng kenginipun masuk ring bubune, irika raris ngambah kengin
I Berit , manik gamet punika kakeniang ring I Berit. I Berit nidayang pesu
saking bubu punika.
Kacerita
mangkin I Cening Belog, delokina bubuipune, dapetangipun sampun madaging,
mapajar raris I Cening Belog : ‘’be apa ja ne!, sapunika I Cening Belog.
Mapajar rarisI Berit : kaki sing ja be Cening Belog; kaki madan I Berit,
sapunika I Berit . masaut raris I Cening Belog: ngengken dadi dini di bubun icange?
Masaut raris I Berit: kaki nguber manic gamet; mai lacuna manic gamete, tutugja
kaki ngambah lantas kaki; nah jani lebin kaki, cai sube nuah manic gamete
tenenan kaki, kema men kaumah kakine. Umah kakine jalan barake kangin, ento
suba umah kakine. Yan cai keme beneh kanginang dogen suba, tepuk suba umah
kakine, sapunika I Berit ring I Cening Belog. Nah, sapunika I Cening Belog.
Usan sapunika lebina raris I Berit luas raris I Berit . I Cening Belog budal
taler ipun. Rauh I Cening Belog jumah, morahan ipun teken bapanipun: Bapa, misi kilap bubune pa, sapunika I Cening
Belog ring bapanipun. Dija laadan cai mekena bubu? Sapunika bapanipun. Di punan
kayune bapa, sapunika I Cening Belog. Ngawag-awag ddogen cai mekena bubu, apa
ya bakat, sapunika bapanipun.
Usan
sapunika, kacarita I Cening Belog, benjang semengane wau barak kangin, luas
raris I Cening Belog kumah I Berite.
Kacarita luas I Cening Belog, beneh kangin kewanten ipun.
Kacarita
pamargan I Cening Beloge, manggihin ipun umah dukuh, jsinggah raris ipun
marika. Mapajar raris I Dukuh ringj I Cening Belog: cai lakar kija Cening
Belog? I cang lakar luas kumah I Berite.
Tawang cai laada I Berit? Tawang icang, sapunika I Cening Belog. Nah, yan cai
kema, kaki ngurahin cai, bungkung I Berite ane cenik ento idih, bungkung lung
gati ento. Yan baange lenan da cai nak. Nah, sapunika I Cening Belog.
Usan
tuturina ring I Dukuh luas raris I Cening Belog , Beneh kangin kewenten ipun.
Yan amulanapi suwen I Cening Beloge mamarga, kacarita rauh ring umah I Berit,
das pademange I Cening Belog ring timpal I Berit punika; gelur- gelur raris I
Cening Belog, kauk- kaukina I Berit. Rauh raris I Berit, ja-jagina I Cening
Belog, nenten wehina timpalipune mademang. Panjarangipun dewekipune mekekasihan. Wangde raris timpal I Berite
jaga ngamatiang.
Kacarita
I cening Belog ajaka kumahne ring I Berit, runguanga ring I Berit. Baanga nasi
ring I Berit punika I Cening Belog . usan I Cening Belog medaar, mapajar raris
I Berit ring I Cening Belog: Cening
Belog, cai mai apa lakar idihjcai kenang
kaki? Mapajar raris I Cening Belog: yening bang kaki, icang ngidih bungkung
kakine ane cenik ento, sapunika I Cening Belog. Nah bang kaki: sakewale kene,
melahang gati nganggon bungkunge, de ileh-ilehange bungkunge ne apa ja tagih
cai, sekitakarep caine ada dogen baana, sapunika I Berit. Wehina raris I Cening
Belog bungkung punika I Berit. Disampune wehina bungkung I Cening belog
ring I Berit, kacareita luas I Cening
Belog Budal.
Kacarita
pamargan I Cening Beloge rauh ipun jumah I Dukuhe, Dukuhe sane singgahina
dawege ngeluasang. Kacarita I Cening Belog, baanga ngidih bungkunge kapina I
Berit?, sapunika I Dukuh. Baanga, sapunika I Cening Belog. Nah lamun baanga mai
aba kaki malihin.wehina raris I Dukuh malihin bungkunge ring I Cening Belog. Disampune
wehina I Dukuh bungkunge, balihina raris ring I Dukuh. Disampune balihina ring
I Dukuh, tagiha raris bungkunge ring I Cening Belog, nenten wehina ring I
Dukuh. Malih tagiha, nenten taler wehina, memanah ambila ring I Dukuh. Cening
tan patut I Dukuh sapunika, napi, pramangkin buduh I Dukuh. Ngeling raris I
Dukuh gelalang-gelilingipun. Dening asapunika, ulihanga raris bungkung ring I
Dukuh, juanga raris ring I Cening Belog. Disampune ulihanga bungkunge ring I
Dukuh, ical raris buduhne I Dukuh. I Cening Belog budal raris ipun.
Gelising
satua, rauh raris I Cening Belog jumah. I Cening Belog dening ipun sakeng
nambet nentenipun nagih napi ring bungkunge punika, ngorahang ring bapanipun ja
nenten, nganggur kewenten ipun. Usan sapunika, malih ipun merika kumahne I
Berit , jeg terus kewenten pamargianipun. Singgah ring umahne I Dukuh nenten
sampun ipun kumah I Berite.
Kacarita
rauh ipun jumahne I berit: Buin I Cening belog teka, sapunika I Berit.
Becik-becikanga ring I Berit irika ring jumahne. Sampun suwe I Cening Belog irika, mapajar raris I
Berit ring I Cening Belog : Cening Belog, apa kabuatan caine buin mai ?,
sapunika I Berit. Sing kaki, icing melali dogen. Nah te, orahang da cai takut,
kaki baanga cai. Apa ja tagih cai, bang kaki dogen cai. Sing kaki, icing sing
ngidih apa, asapunika I Cening Belog. Malih mapajar I Berit : Man apa man bang
kaki cai ? Da ngitungang keto kaki! Kaki alihanga cai anak luh pesanan,
sapunika I Berit. Nah alihang ja alihang, sapunika I Belog. Nah sapunika Kaki
Berit ipune. Usan sapunika makinkin raris I Berit. Cening Belog, teka gerudane
di tegilne lantas cai ngoyong, jalan men, kaki alianga cai anak luh. Kacarita
rauh gerudane, irika raris I Cening Belog ngoyong ring tegil gerudane,
keberanga raris I Cening Belog ring gerudane.
Kacerita mangkin ring Deha,
Galuh Deha sedek masiram ring taman, punika sandera ring gerudane, kenianga
ring gerudane. Keberanga raris Galuh Deha. Kacarita pakeber gerudane sampun doh
pisan, tan merawat sampung saking jagat Dehane, wenten jenggal linggah pisan.
Irika raris I Geruda tedun, tedunanga I Cening Belog ring Galuh Deha.
Disampune neked beten
orahina raris I Cening Belog, cai dini suba ngoyong, kaki lakar mulih suba. Nah
asapunika I Cening Belog. Kacarita ring Deha ne mangkin, icalne I Galuh nenten
mresidayang ngarereh dening Ida palaibang geruda, tan sampun mresidayang
ngentut, tan kaceritanan ring Deha mangkin. I Cening Belog kacarita mangkin,
ring tegal penangsarane sareng I Galuh : Ape men keakenang jani suba kalaina
kenang I Berit, keweh pesan suba kenehe jani, sapunika I Cening Belog mapatar.
Wau asapunika eling raris ipun ring bungkung ipune sane mautama, irika raris I
Cening Belog madabdaban, bungkung ipune raris tagihin ipun : Bungkung-bungkung
pang ada jani umah melah! Jeg wenten sampun umah becik. Bungkung apang ada jani
desa kayang jelemane, pramangkin raris wenten. Bungkung apang ada jani segenepa
di umah icange, pramangkin raris wenten. Bungkung apang buka purin anake agung
umah icange, pramangkin taler sapunika. Ne mangkin sampun seregep saluiring
sampun wenten jadma sampun katah pisan, rame pisan irika, I Cening Belog raris
nyeneng agung irika.
Ne mangkin disampune I
Cening Belog nyeneng agung, eling raris ipun ring meme bapan ipun, raris
tundenanga ngarereh, tan dena ngalah merika kumahne ring I Cening Belog. Usan
sapunika rereha raris ring parekan I Cening Beloge. Gelising satua raris ajaka
merika meme bapan I Cening Beloge kumahne I Cening Belog. Sampun rauh meme
bapane irika, takut raris meme bapan ipun, dening nenten kilingan antuk ipun
panak ipun. Usan sapunika mapajar raris I Cening Belog : Meme, bapa da taku,
icing suba I Cening Belog panak memene, apabuin bapa takut. Jani icing nuturin
bapa kerama ada desa dini, ulian adi-adian icang dogen. Icang suba ngagungin
dini. Nah jani dini suba bapa, meme ajak icing, sapunika I Cening Belog nuturin
meme bapan ipun. Usan sapunika enteg raris I Cening Belog irika. Puput satuane
puniki.
Kaketik Malih Olih : Dewa Ayu Made Risna Ardiantini